VAT

Pod pojęciem podatku VAT określany jest podatek od towarów i usług (z angielskiego VAT –Valut Added Tax). Jest to podatek od wartości dodanej, pobierany na każdym etapie obrotu towarami lub usługami, którego konstrukcja zakłada brak kaskadowego nakładania podatku poprzez zastosowanie mechanizmu odliczenia podatku pobieranego na poprzednich etapach obrotu. Podatek VAT w całości płaci zawsze ostateczny odbiorca danego towaru lub usługi.

Ewentualny podatek VAT jest obok podatku PIT oraz składek ZUS jednym z głównych obciążeń podatkowych nałożonych na Samozatrudnionych.

W przypadku przedsiębiorców, często można spotkać się ze stwierdzeniem, że podatek VAT jest „neutralny”. Tytułem przykładu oznacza to, że podatek VAT, którym jedna ze stron obciąży drugą stronę, będącą również podatnikiem VAT, będzie podlegał przez drugą stronę odliczeniu lub zwrotowi z urzędu skarbowego. W konsekwencji w przypadku wykonywania przez Samozatrudnionego usług objętych podatkiem VAT, na rzecz „pracodawcy”, który także jest podatnikiem VAT czynnym, podatek VAT nie będzie stanowił realnego obciążenia (gdyż podlega odliczeniu od podatku VAT doliczonego do dostawy towarów lub świadczenia usług przez „pracodawcę” Samozatrudnionego).

Praktyczny przykład

Wiesław jest budowlańcem, Samozatrudnionym współpracującym z jednym z generalnych wykonawców dużych inwestycji infrastrukturalnych. Wiesław co miesiąc za swoje usługi wystawia fakturę VAT w wysokości 10.000 złotych + 23% VAT. Wiesław otrzymuje na konto od generalnego wykonawcy 12300 złotych (10.000 złotych + 23% VAT). Generalny wykonawca nie widzi kłopotów z zapłatą Wiesławowi podatku VAT (2300 złotych), gdyż może go odliczyć od podatku VAT, który sam otrzymuje od odbiorców wykonywanych przez siebie budowli (wpłaca zatem niższy o VAT ze świadczonych usług budowlanych, gdyż podlega on pomniejszeniu o podatek VAT od wynagrodzenia wypłaconego na rzecz Wiesława). Przy uzyskiwanych dochodach (120 tys. rocznie), Wiesław mógł również wybrać zwolnienie podmiotowe z VAT (generalnie przysługuje do 150 tys. złotych dochodu). Wiesław nie zdecydował się jednak na zwolnienie z VAT, gdyż nabywa towary i usługi opodatkowane VAT (np. internet, czy narzędzia) i po potrąceniu podatku VAT, są one dla niego tańsze (podatku VAT nie można potrącić w przypadku korzystania ze zwolnienia z VAT – stanowi on wtedy koszt uzyskania przychodu).