Rozliczenie PIT

1. WSTĘP

Generalnie Samozatrudniony, celem rozliczenia z urzędem skarbowym i opodatkowania wypracowanego dochodu jest zobowiązany do:

  • prowadzenia książki przychodów i rozchodów, w której będzie zobowiązany zaaewidencjonować zarówno przychody, jak i koszty podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym
  • wpłaty miesięcznych/kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy do 20 dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu/kwartale, w którym osiągnięto dochód.

Samozatrudnieni nie są zobowiązani z tytułu rozliczenia z urzędem skarbowym do składania miesięcznych deklaracji podatkowych.

Z punktu widzenia statystycznego Samozatrudnionego, najważniejszym zagadnieniem w podatku PIT jest możliwość zaliczenia wydatków do kosztów podatkowych i tym samym pomniejszenia uzyskanego tak dochodu.

W wielu przypadkach samozatrudnieni będą mieli również możliwość ze skorzystania z innych, tzw. zryczałtowanych form rozliczania prowadzonej działalności gospodarczej – na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej.

Praktyczny przykład

Małgorzata jest Samozatrudnionym lingwistą prowadzącym działalność gospodarczą, na stale współpracującym z jedną ze szkół językowych. Małgorzata wystawia szkole fakturę w stałej wysokości 3500 złotych miesięcznie (VAT zw). Małgorzata wybrała zwolnienie z VAT przysługujące podatnikom, którzy nie osiągają 150.000 złotych rocznie. Małgorzata zatem rozlicza wyłącznie podatek dochodowy i płaci składki ZUS. Małgorzata zakupiła w kiosku w urzędzie skarbowym bloczek „Książka przychodów i rozchodów”. W bloczku, Małgorzata ujmuje w odpowiedniej kolumnie przychód uzyskany ze szkoły językowej. Ponadto Małgorzata w kolejnych wierszach wpisuje do książki przychodów i rozchodów wydatki stanowiące koszty uzyskania przychodów. Takimi wydatkami jest u niej zakup literatury fachowej, kursy doszkalające, usługi telekomunikacyjne i fundusz pracy (łącznie 500 złotych). Na wszystkie wydatki Małgorzata ma rachunki lub faktury wystawione na firmę Małgorzaty, które skrupulatnie wpisuje do książki przychodów i rozchodów, a faktury i rachunki przechowuje w oryginale w segregatorze. Małgorzacie, po odliczeniu przychodów od kosztów pozostaje 3000 złotych (3500-500). Kwotę tą następnie obniża o składkę ZUS społeczną (około 750 złotych, gdyż Małgorzata nie korzysta już ze zwolnienia dla nowych przedsiębiorców). Dochód po odliczeniu składki ZUS społecznej wynosi 2250. Podlega on opodatkowaniu 18% zgodnie z przyjętymi zasadami (2250 x 18% = 405 złotych). Małgorzata nie wpłaci do US kwoty 405 złotych, lecz kwotę około 150 złotych (podatek podlega obniżeniu o część składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości około 250 złotych).

2. KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU

Generalnie kosztem uzyskania przychodu jest każdy wydatek, który służy do uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu oraz nie znajduje się w katalogu wyłączającym (art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Nie jest możliwe jednoznaczne założenie, że taki, czy  inny wydatek może być u danego przedsiębiorcy zaliczony do kosztów podatkowych. Każdorazowo zależy to od prowadzonej przez danego przedsiębiorcę działalności. Należy również mieć na uwadze, że od niektórych, najczęściej większych zakupów kosztem uzyskania przychodu jest odpis amortyzacyjny (więcej w dalszej części artykułu)

Należy zauważyć, że część ponoszonych wydatków, pomimo ich związku z przychodami, nie może być zaliczana do kosztów uzyskania przychodów. Do takich wydatków należą m.in. te, które związane są z reprezentacją lub zaspokajaniem potrzeb osobistych: ubranie, pożywienie, czy wydatki na restauracje. Wykazanie związków wspomnianych wydatków z prowadzoną przez Samozatrudnionych działalnością gospodarczą jest kłopotliwe i często nie znajduje uznania organów podatkowych podczas kontroli.

Praktyczny przykład

Beata jest samozatrudnionym dziennikarzem – na stale współpracuje z jednym z dzienników o zasięgu ogólnokrajowym. Beata wystawia na swojego głównego zleceniodawcę fakturę w wysokości 7000 złotych plus VAT. Beata wybrała opodatkowanie na zasadach ogólnych. Beata miesięcznie nabywa usługi telekomunikacyjne i internet (100 złotych plus VAT), zakupuje niezbędną literaturę (200 złotych plus VAT), nabywa kartę miejską (150 złotych plus VAT) oraz płaci czynsz wynajmu biura (1000 złotych plus VAT). Beata nabywa także ubrania (500 złotych miesięcznie), niemniej za radą swojego księgowego, nie zalicza ich do kosztów uzyskania przychodów. Beata od faktury wystawionej na swojego głównego zleceniodawcę odlicza wydatki, które są związane z osiąganiem przez nią przychodów z działalności gospodarczej. Dochód jaki uzyskuje Beata wynosi 5500 złotych (7000 – 100 – 150 – 200 – 1000). Zapłacony przez Beatę podatek wynosi 990 złotych* (5500 x 18%). W sytuacji, w której Beata nie odliczałaby żadnych kosztów, podatek do zapłaty wyniósłby 1260 złotych (7000 * 18%).

* w przykładzie nie uwzględniono kwestii ZUS

3. AMORTYZACJA

Nie wszystkie zakupione przez Samozatrudnionego dobra podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia. Generalnie, w sytuacji gdy Samozatrudniony poniósł wydatek na zakup rzeczy w wysokości przewyższającej wartość 3.500 zł, którą to rzecz będzie używał do osiągania przychodów lub zabezpieczenia ich źródła przez okres dłuższy niż 1 rok, to wtedy taką rzecz uznaje się za środek trwały podlegający wprowadzeniu do ewidencji środków trwałych.

Kosztem uzyskania przychodów w przypadku środków trwałych jest odpis amortyzacyjny, uwzględniający stawki amortyzacyjne podane w odpowiedniej klasyfikacji.

Tytułem przykładu może być zakupiony przez Samozatrudnionego używany samochód osobowy o wartości np. 20.000 zł netto. Koszt jego zakupu nie podlega jednorazowemu odliczeniu od przychodów Samozatrudnionego. Samochód podlega wpisowi do ewidencji środków trwałych i odpisom amortyzacyjnym. W przypadku używanego samochodu osobowego, Samozatrudniony może go amortyzować przez okres minimum 30 miesięcy (amortyzacja 40% w skali roku). W konsekwencji, miesięcznym kosztem samozatrudnionego z tytułu używania samochodu jest tzw. odpis amortyzacyjny wynoszący w tym przypadku 667 zł (20.000 zł /30 miesięcy)

Praktyczny przykład

Donald jest samozatrudnionym informatykiem, który wystawia fakturę na swojego głównego zleceniodawcę w wysokości 10.000 złotych plus VAT. Donald wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym. Przed założeniem działalności gospodarczej, Donald zakupił w komisie używany samochód marki Toyota Corolla za 50.000 złotych (sprzedaż na zasadzie VAT-marży). Donald zamierza używać samochód w działalności gospodarczej. W związku z tym, Donald wprowadził samochód do ewidencji środków trwałych. Miesięczny odpis amortyzacyjny wyniósł 1667 złotych (50.000 złotych / 30 miesięcy – 40% stawka amortyzacji). Donald może pomniejszać uzyskiwany przychód z działalności gospodarczej (10.000 złotych) o 1667 złotych. W konsekwencji Donald zamiast zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 1900 złotych (10.000 złotych x 19% stawki podatku), zapłaci 1583 złote [(10.000-1667)*19%]

4. WSTĘP DO PRZYKŁADOWYCH ROZLICZEŃ

Przypominam nasz stan faktyczny będący podstawą wypełnienia udostępnionych dokumentów. Poniżej podkreślony został fragment, którego dotyczą wypełniane pliki.

Jarosław Wspaniały, zamieszkały przy ulicy Jagiellońskiej 16 w Warszawie (03-719 , dzielnica Warszawa Praga) przez trzy lata pracował w Kancelarii Radcy Prawnego Henryka Wielkiego na umowie zlecenia. W związku ze zdaniem egzaminu radcowskiego, postanowił z dniem pierwszym czerwca 2016 założyć działalność gospodarczą pod nazwą Jarosław Wspaniały Radca Prawny. Przedmiotem działalności będzie świadczenie usług prawnych

1.  Jarosław Wspaniały wypełnił 31 maja 2016 r. w urzędzie gmin druk CEIDG-1, w którym zadeklarował rozliczenie podatku PIT na zasadach ogólnych i płatność zaliczek w okresach miesięcznych.

2. W dniu 1 czerwca 2016, Jarosław Wspaniały udał się do urzędu skarbowego właściwego dla jego miejsca zamieszkania i wypełnił formularz VAT-R rejestrując się na podatek VAT (wybierając rozliczenie miesięczne).

3. Tego samego dnia, Jarosław Wspaniały złożył w ZUS formularz ZUS ZUA i zarejestrował się jako płatnik tzw. małego ZUS. Zrezygnował z ubezpieczenia chorobowego.

Tym samym skończył wszystkie podstawowe obowiązki rejestracyjne.

Jarosław Wspaniały zamierzał w ramach działalności gospodarczej nadal świadczyć usługi dla byłego zleceniodawcy. Jarosław Wspaniały umówił się na wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 4.500 PLN powiększone o VAT (23%). Fakturę na  Kancelarię Radcy Prawnego Henryka Wielkiego wystawił z końcem miesiąca (30 czerwca 2016 r). W pierwszym miesiącu prowadzenia działalności Jarosław Wspaniały poniósł koszty opłaty za telefon komórkowy w wysokości 150 PLN powiększona o VAT (23%; faktura z dnia 29 czerwca 2016 r.) oraz opłaty za korzystanie z sytemu informacji prawnej w wysokości 500 PLN powiększona o wartość VAT (23%; faktura z 30 czerwca 2016 r.).

Z dniem pierwszy lipca 2016 r. Jarosław Wspaniały rozpoczął miesięczne ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych w okresie 1 czerwca 2016 – 30 czerwca 2016 r. Wypełnił:

1. Książkę Przychodów i Rozchodów (KPiR) oraz obliczył należny podatek PIT;

2. Ewidencję sprzedaży VAT;

3. Ewidencję zakupów VAT;

4. Na podstawie ewidencji zakupów i sprzedaży VAT wypełnił deklarację VAT-7 oraz zaniósł ją do właściwego urzędu skarbowego;

5. Deklarację ZUS DRA oraz zaniósł ją do właściwego organu ZUS

Po wypełnieniu deklaracji, Jarosław Wspaniały:

1. Do 10 lipca 2016 r.  zapłacił ZUS.

2. Do 20 lipca 2016 r. zapłacił zaliczkę na podatek PIT

3. Do 25 lipca 2016 r. zapłacił podatek VAT.

5. PRZYKŁADOWO WYPEŁNIONA KSIĄŻKA PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW

Wypełnioną książkę przychodów i rozchodów dla przykładowego miesiąca rozliczeniowego Samozatrudnionego można podejrzeć klikając w poniższy link.

W innym miejscu na dysku znajduje się również pusty formularz do indywidualnego wypełnienia.

Z przykładowego rozliczenia wynika nam dochód będący podstawą opodatkowania wynoszący 3.850 złotych (4500 złotych – 650 złotych). Dochód ten podlega opodatkowaniu 18% podatkiem dochodowym (zgodnie z dokonanym wyborem). Kwota podatku do zapłaty to 693 złotych (3.850 złotych x 18%). Jest to podatek płatny do 20 miesiąca następującego po miesiącu, którego rozliczenie dotyczy.

Należy jednak zauważyć, że kwota podatku w przyszłych miesiącach, w przypadku utrzymania bazy kosztowej i przychodowej na podobnym poziomie, ulegnie obniżeniu. Wynika to z faktu, że w przypadku miesięcy, w których nastąpiła zapłata składek na ZUS, istnieje możliwość obniżenia kwoty podatku o część składki na ubezpieczenie zdrowotne. W związku z powyższym, w przypadku rozliczenia za lipiec (czyli do 20 sierpnia 2016 r.), na podstawie tych samych danych i założeń, dochód podlegający opodatkowaniu zostanie dodatkowo obniżony o składkę ZUS (162,73 złotych), tj. do kwoty 3.687,27 złotych (3.850 złotych – 162,73 złotych), dalej tak wyliczony dochód pomnożony o stawkę podatkową (18%) wyniesienie 663,70 złotych (3.687,27 x 18%), niemniej do urzędu skarbowego zostanie wpłacona kwota dodatkowo pomniejszona o część składki zdrowotnej (w 2016 r. jest to kwota 248,82 złote, w następnych latach będzie wzrastać), zatem 415 złotych (663,70 złote – 248,82 złote, zaokrąglone do pełnych kwot).

6. PRZYKŁADOWY PRZELEW ZALICZKI NA PODATEK DOCHODOWY

Prawidłowo wypełniony przelew na podatek PIT dla Samozatrudnionego prowadzącego działalność można podejrzeć klikając w poniższy link.

Pusty druk przelewu również znajduje się na dysku.

Przelew na podatek na konto właściwego urzędu skarbowego należy dokonać 20 dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym (czyli miesięcznym lub kwartalnym).