11 maj Trener, a działalność gospodarcza
Jedną z głównych zasad prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest możliwość wykonywania w jej ramach wszystkich czynności, za wyjątkiem tych, które są zabronione prawem. Pomimo powszechnej zasady wolności gospodarczej, organy podatkowe przez długi czas odmawiały trenerom prawa do rozliczania uzyskiwanych dochodów we własnej firmie.
Fiskus stał bowiem na stanowisku, że skoro działalność sportowa jest prowadzona w szczególności w formie klubu sportowego, to działalności tej (w sposób zorganizowany oraz we własnym imieniu i na własny rachunek) nie prowadzi trener, ale klub sportowy, z którym ten podpisuje umowę. Ponadto, organy podatkowe zwracały również uwagę na osobisty charakter czynności wykonywanych przez trenera sportowego w ramach umowy zawartej z klubem. W ocenie organów, przychód z tego tytułu może uzyskać jedynie konkretna osoba z uwagi na swoje zdolności czy umiejętności. Ta właśnie okoliczność miała odróżniać w istotny sposób przychody z działalności wykonywanej osobiście od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca może bowiem powierzyć wykonywanie świadczeń pracownikowi lub zlecić podwykonawcy. Trener czynności mu przynależne musi wykonać sam.
Spór pomiędzy trenerami, a organami podatkowymi miał istotne znaczenie z punktu widzenia rozliczania uzyskiwanych dochodów. Działalność wykonywana osobiście opodatkowana jest bowiem na zasadach ogólnych 18/32% i nie można skorzystać w jej ramach z podatku liniowego. Ponadto zastosowanie znajdują także ryczałtowe koszty uzyskania przychodów.
Na pomoc samozatrudnionym trenerom przyszła judykatura. W wyroku NSA z dnia 1.09.2015 r., sygn. II FSK 1204/13 wprost stwierdzono, że przychody z działalności trenerskiej podobnie jak przychody z uprawiania sportu (uchwała NSA z dnia 22.06.2015 r. sygn. II FPS 1/15) wymienione w art. 13 pkt 2 ustawy o PIT mogą być wykonywane w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Istotne jest tylko, aby zostały spełnione wszystkie przesłanki z art. 5b ust. 1 ustawy o PIT:
- odpowiedzialność gospodarczą wobec osób trzecich za rezultat wykonywanej działalności trenerskich, ponosi on sam
- działalność trenerska nie jest wykonywana pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez klub sportowy
- trener ponosi ryzyko gospodarcze w związku z prowadzoną działalnością.
Praktyczny przykład
Janusz jest trenerem w jednym z klubów piłkarskich. Zgodnie z dotychczasową praktyką organów podatkowych, Janusz był zatrudniony na kontrakcie, z którego klub wpłacał zaliczki na podatek dochodowy i odprowadzał składki ZUS. Janusz miał pensje brutto wynoszącą 20.000 złotych (15.000 złotych netto do wypłaty, 24.000 złotych kosztów pracy). Po uzyskaniu informacji o możliwości założenia własnej firmy i świadczenia usług trenerskich, Janusz przeszedł na samozatrudnienie. Janusz wystawia fakturę na 24.000 złotych plus VAT – po opłaceniu podatków i składek, Januszowi pozostaje 18.800 złotych miesięcznie (ponad 3800 złotych więcej niż w ramach poprzedniej umowy). Pomimo wzrostu wynagrodzenia, klub ponosi takie same koszty pracy jak w przypadku zatrudnienia Janusza na kontrakcie.