20 lis Samozatrudnienie – czy to mi się opłaca?
Serdecznie zapraszamy wszystkich do zapoznania się z naszym artykułem traktującym dosyć ogólnie o instytucji samozatrudnienia. W przystępny sposób opisujemy wady i zalety rezygnacji ze stosunku pracy i rozpoczęcia prowadzenia własnej działalności gospodarczej.
Przyjęło się, że Samozatrudnionym nazywa się przedsiębiorcę prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą. Wiele osób postrzega jednak samozatrudnienie przez pryzmat stosunku pracy, tj. wykonywania tych samych zadań, co w ramach stosunku pracy, w ramach umowy o współpracy pomiędzy wcześniejszym pracodawcom, a pracownikiem obecnie prowadzącym działalność gospodarczą.
Czy samozatrudnienie jest opłacalne?
Prowadzenie własnej, jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się niewątpliwie z wieloma korzyściami, mającymi podłoże nie tylko na gruncie finansowym. Dotychczasowy pracodawca przede wszystkim pozbywa się uciążliwych obowiązków administracyjnych związanych z odprowadzaniem składek ubezpieczeniowych czy zaliczek na podatek dochodowy. Samozatrudniony zaś otrzymuje dużo wyższe wynagrodzenie przy tym samym obciążeniu finansowym dotychczasowego pracodawcy. Wyższe dochody wynikają, co do zasady, przede wszystkim z możliwości skorzystania z opodatkowania podatkiem liniowym oraz opłacania stałych składek na ubezpieczenie społeczne, niezależnych od osiągniętego dochodu.
Niemniej jednak, stosunek oparty na cywilnoprawnej umowie o współpracy pomiędzy dotychczasowym pracodawcą, a Samozatrudnionym wiążę się z pewnymi niedogodnościami. Należy zwrócić przede wszystkim uwagę na mniejszą stabilność zatrudnienia, co do zasady brak urlopów wypoczynkowych oraz zdrowotnych, a ostatecznie także niższą emeryturę w przyszłości. Nie bez znaczenia jest również fakt samodzielnego rozliczania się z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej z organami podatkowymi.
Należy również zauważyć, że nie każdy może skorzystać z dobrodziejstw samozatrudnienia. Przedmiotowe ograniczenia dotyczą przede wszystkim możliwości stosowania 19% stawki liniowego podatku dochodowego oraz niższych składek na ubezpieczenia społeczne. Samozatrudnieni nie mogą opodatkować osiągniętego dochodu podatkiem liniowym, w sytuacji gdy w obecnym roku podatkowym świadczą lub świadczyły pracę na rzecz byłych pracodawców. Z tytułu niższych składek na ubezpieczenie społeczne nie mogą korzystać osoby, które w ramach Samozatrudnienia świadczą usługi na rzecz byłych pracodawców. Należy zauważyć, że osoby które dotychczas wykonywały pracę na cywilnoprawnych umowach zlecenia lub dzieło bez przeszkód mogą korzystać z preferencji podatkowych. To samo się tyczy sytuacji, gdy dotychczasowy pracownik nawiązuje umowę o współpracy nie bezpośrednio z dotychczasowym pracodawcom, ale z innym podmiotem z danej grupy kapitałowej.
Korzyści związane ze zmianą umowy o pracę na umowę o współpracy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, można zobrazować na przykładzie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce. Według danych GUS za 2012 rok przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosiło 3 728 zł brutto. Kwota brutto nie jest jednak pełną kwotą jaką ponosi pracodawca z tytułu zatrudnienia pracownika. Koszt pracy stanowią także m.in. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, czy wypadkowe opłacane przez pracodawcę, czy składki na fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.. W konsekwencji koszt pracy, tj. łączna kwota jaką pracodawca ponosi w związku z zatrudnieniem pracownika wynosi w przypadku przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wynosi 4501 zł. Z powyższej kwoty pracownik „do ręki” otrzymuje jedynie 2664 zł. Reasumując:
- Łączny koszt pracy pracodawcy zatrudniającego pracownika otrzymującego przeciętne wynagrodzenie – 4501 zł
- Przeciętne wynagrodzenie brutto – 3728 zł
- Kwota netto z przeciętnego wynagrodzenia – 2664 zł
Inaczej przedstawiają się koszty, w sytuacji gdy Samozatrudniony nawiązuje współpracę z dotychczasowym pracodawcom w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Samozatrudniony może, z pewnymi wyjątkami, podlegać zwolnieniu z podatku VAT oraz opłacać niższe składki na ubezpieczenie społeczne. Tym samym wystawiając fakturę na kwotę 4501 zł netto (lub brutto ze stawką zwolnioną z VAT) i nie dokonując żadnych potrąceń z wyjątkiem wydatków na ubezpieczenie społeczne, dotychczasowy pracownik może otrzymać kwotę netto wynoszącą 3539 zł (przez pierwsze dwa lata prowadzonej działalności) lub 3073 zł przez kolejne. Obrazując:
- Kwota na którą osoba samozatrudniona wystawia fakturę – 4501 zł netto (lub VAT zw) – odpowiadająca łączonym kosztom pracy poniesionych przez pracodawcę zatrudniającego pracownika otrzymującego przeciętne wynagrodzenie
- Kwota netto dla samozatrudnionych z „małym ZUS” – 3539 zł
Lub (po 2 latach od rozpoczęcia działalności)
- Kwota na którą osoba samozatrudniona wystawia fakturę – 4501 zł netto
- Kwota netto dla samozatrudnionych z normalnym ZUS – 3073 zł
Mając powyższe na uwadze, osoba otrzymująca przeciętne wynagrodzenie w Polsce na podstawie umowy o pracę dostaje na rękę aż 875 zł mniej miesięcznie. Stanowi to około 33% wynagrodzenia otrzymywanego na podstawie umowy o pracę.