Ulga Na Start – korzystny wyrok Sądu Najwyższego

Ulga Na Start – korzystny wyrok Sądu Najwyższego

ULGA NA START – Korzystny wyrok Sądu Najwyższego dla nowych przedsiębiorców w kontekście składki ZUS

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2023 roku (sygn. III USKP 58/22) w sytuacji gdy zgłosiłeś się omyłkowo do ubezpieczeń społecznych, a w konsekwencji wbrew swojej woli zrezygnowałeś z tzw. „Ulgi na start”, przed upływem terminu płatności pierwszej składki możesz dokonać korekty.

W przedmiotowej sprawie przedsiębiorca omyłkowo złożył dokument zgłaszający go do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Gdy otrzymał informację o wysokości składki do zapłaty, wyrejestrował się z ubezpieczeń społecznych a zamiast tego zgłosił się programu Ulga na start.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził jednak, że przedsiębiorca ten podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca wniósł w tej sytuacji skargę od decyzji ZUS, argumentując, iż nie był świadomy, że po zgłoszeniu do składek preferencyjnych i nie będzie mógł skorzystać z Ulgi na start, co było jego zamiarem po początku założenia działalności.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 18 ust. 1 Ustawy Prawo Przedsiębiorców: „przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.” Natomiast zgodnie z ust. 2 tego artykułu przedsiębiorca może zrezygnować z tego uprawnienia.

Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na następujące okoliczności:

  • przedsiębiorca spełnił przesłanki do skorzystania z rozwiązania przewidzianego w art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców (ulga na start),
  • przedsiębiorca nie zamierzał zrezygnować z ulgi na start,
  • przedsiębiorca błędnie złożył w organie rentowym dokument zgłoszenia do wszystkich ubezpieczeń społecznych zamiast tylko do ubezpieczenia zdrowotnego,
  • przedsiębiorca już przed terminem płatności pierwszej składki na ubezpieczenia społeczne zreflektował się co do popełnionego błędu,
  • przedsiębiorca nie próbował instrumentalnie wykorzystać instytucji prawa ubezpieczeń społecznych.

Następnie zaś stwierdził: „należy przeciwstawić się takiemu stosowaniu prawa, które przez „przyłapanie” na rzekomym błędzie co do skutków (…) oświadczenia „przybiera postać imperatywnego wyłączania ubezpieczonych z systemu ubezpieczenia na skutek niekorzystnej interpretacji ich oświadczeń woli”. Tak samo należy interpretować oświadczenia woli składane na podstawie art. 18 ust. 2 Prawa przedsiębiorców a uzewnętrzniane dokonaniem zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Dlatego, gdy przed upływem terminu płatności pierwszej składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorca objęty zakresem zastosowania art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców orientuje się, że błędnie zgłosił się do ubezpieczeń społecznych i wbrew swojej woli zrezygnował w ten sposób z ulgi na start (a nie zamierzał od razu podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z preferencyjną podstawą obliczania składek na nie), dopuszczalne jest dokonanie korekty tego zgłoszenia.”

Praktyczny przykład:
Pan Oktawian postanowił założyć jednoosobową działalność gospodarzą. W celu zmniejszenia kosztów związanych z prowadzeniem działalności planował skorzystać z 6-miesięcznego okresu zwolnienia z obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie społeczne tzw. Ulgi na start. Przy wypełnianiu dokumentów związanych z założeniem działalności, omyłkowo zapisał się na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne. Myślał, że z ulgi będzie mógł skorzystać, natomiast i tak musi zgłosić się do ZUS. W sytuacji, w której zrozumiał swoją pomyłkę, spełnił pięć ww. warunków i nie uiścił jeszcze pierwszej składki na ZUS, może on bez problemu złożyć korektę i zgłosić się skutecznie do programu Ulga na start.