02 sty Wydatki na motocykl, a jednorazowe koszt uzyskania przychodu
O tym, że Samozatrudniony może korzystać z różnych form lokomocji przekonaliśmy się nie tylko w praktyce (nikogo bowiem nie powinno dziwić, że nabycie auta, biletu kolejowego, czy samolotowego, celem dostania się na miejsce spotkania biznesowego jest związane z uzyskaniem przychodu, który za takim spotkaniem może iść), ale także w stanowiskach organów podatkowych. Dość dużym powodzeniem cieszyła się opisywana również na blogu interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, z dnia 08.09.2015 r., sygn. ITPP1/4512-661/15/IK, dotycząca możliwości odliczenia podatku VAT od nabycia… roweru (Sic!).
Tym razem przedmiot interpretacji organu podatkowego jest mniej abstrakcyjny (motor), ale zagadnienie nawet bardziej interesujące …i frapujące. Nabywając przedmioty o znacznej wartości, które mają służyć prowadzeniu działalności gospodarczej przez okres dłuższy niż rok, wielu Samozatrudnionych jest zdziwionych, że poniesionych jednorazowo wydatków, nie może od razu zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Przez tzw. amortyzację, czyli rozłożenie kosztu w czasie, oszczędności podatkowe Samozatrudnionego są w momencie nabycia niższe niż faktycznie poniesiony wydatek i tym samym często przyczyniają się do finansowej „zadyszki” w danym horyzoncie czasowym.
Amortyzacja nabiera szczególnego znaczenia w przypadku samochodów osobowych. Należy bowiem zauważyć, że w przypadku tzw. małych podatników, jakimi niewątpliwie są Samozatrudnieni, istnieje możliwość jednorazowej amortyzacji środka trwałego. Przepis stanowi, iż jednorazowo można dokonać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych.
Mając na uwadze wykładnię językową, nabycie motocykla powinno być nieobjęte powyższym wyłączeniem z możliwości zastosowania jednorazowej amortyzacji i zaliczenia całości kosztów motocykla do kosztów uzyskania przychodu. Taka wykładania oparta na powszechnym znaczeniu pojęcia samochód osobowy jest jednak błędna i nie znajduje uznania fiskusa (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, z dnia 25.03.2016 r., sygn. ITPB1/4511-1/16/PSZ).
Organ podatkowy zwrócił bowiem uwagę, że aby mówić o jednorazowej amortyzacji, motocykl nie może być uznany za samochód osobowy w rozumieniu ustawy o PIT. Zgodnie natomiast z zawartą w tej ustawie definicją, samochodem osobowym oznacza się pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą. Dalej, Dyrektor Izby Skarbowej zauważa, iż „kluczowym elementem definicji zawartej w cytowanym art. 5a pkt 19a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest sformułowanie „pojazd samochodowy”, które ma być rozumiane zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. Należy zatem odnieść się do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.), która w art. 2 pkt 33 definiuje pojazd samochodowy jako pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego. Natomiast pojazd silnikowy, to zgodnie z art. 2 pkt 32 ustawy prawo o ruchu drogowym – pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego. Z kolei motocykl w myśl art. 2 pkt 45 ww. ustawy to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3, dwukołowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy; określenie to obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół. W świetle powołanych przepisów, każdy pojazd wyposażony w silnik jest pojazdem silnikowym, a jeśli jego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25km/h, to jest pojazdem samochodowym, z wyłączeniem motoroweru, pojazdu szynowego oraz ciągnika rolniczego.
Mając powyższe na uwadze, jakkolwiek w powszechnym rozumieniu trudno uznać motocykl za samochód osobowy, tak po raz kolejny możemy zauważyć, że podatki rządzą się swoimi prawami. W konsekwencji, nie istnieje obecnie możliwość jednorazowego rozliczenia w kosztach podatkowych zakupu motocykla.
Praktyczny przykład
Janek jest architektem, którego miesięczne uposażenie wynosi 5.000 PLN netto plus VAT. Janek często umawia się z klientami w miejscu budowy i celem dojazdu zamierza wykorzystywać motocykl. Janek chce przeznaczyć na zakup używanego jednośladu 20.000 PLN (bez podatku VAT, zakup od innej osoby fizycznej). W sytuacji, w której Janek miałby prawo do jednorazowej amortyzacji nabytego motocykla, przez cztery miesiące nie zapłaciłby podatku dochodowego (4 x miesięczne uposażenie = 20.000 PLN – 20.000 PLN na zakup motocykla = 0). Niestety, Janek wie, że musi motocykl amortyzować. Janek będzie zatem amortyzował motocykl w najkrótszym możliwym terminie – 30 miesięcy. Tym samym, Janek po nabyciu motocykla będzie miał koszt uzyskania przychodu w wysokości 667 PLN (20.000 PLN / 30). Miesięczna oszczędność podatkowa Janka wyniesie zatem 127 PLN (667 * 19% PIT). Jakkolwiek, po 2,5 roku Janek wyjdzie na ten sam koszt podatkowy, tak jednorazowo musiał zamrozić znaczny kapitał oraz płacić podatek dochodowy we właściwie niewiele niższej wysokości.